Erteleme, birçok insanın hayatında önemli bir yer tutan bir sorundur. Bu davranışın arkasındaki psikolojik nedenleri anlamak, erteleme alışkanlığını yenmek için atılacak ilk adımdır. Erteleme, genellikle mükemmeliyetçilik, başarısızlık korkusu ve motivasyon eksikliği gibi psikolojik faktörlerle ilişkilidir. Bu makalede, erteleme davranışının psikolojik temellerini inceleyerek, neden erteliyoruz sorusuna yanıt arayacağız.
Mükemmeliyetçilik
Mükemmeliyetçiliğin Tanımı:
- Mükemmeliyetçilik, bir işi mükemmel yapma arzusudur. Mükemmeliyetçi bireyler, herhangi bir hata yapmaktan korkar ve her şeyin kusursuz olmasını isterler.
Mükemmeliyetçilik ve Erteleme Arasındaki İlişki:
- Mükemmeliyetçi bireyler, bir görevi mükemmel bir şekilde yerine getiremeyeceklerini düşündüklerinde, bu görevi başlatmak yerine ertelemeyi tercih ederler. Bu, mükemmeliyetçilik ve erteleme arasında güçlü bir bağlantı olduğunu gösterir.
Mükemmeliyetçiliği Yenmek İçin Stratejiler:
- Gerçekçi Hedefler Belirlemek: Mükemmeliyetçi bireyler, gerçekçi hedefler belirleyerek mükemmeliyetçiliklerini kontrol altına alabilirler.
- Hataları Kabul Etmek: Hataların doğal olduğunu kabul etmek, mükemmeliyetçiliği azaltabilir.
- Kendini Affetme: Hatalar karşısında kendini affetmek ve eleştirmekten kaçınmak, mükemmeliyetçiliği yenmek için önemlidir.
Başarısızlık Korkusu
Başarısızlık Korkusunun Tanımı:
- Başarısızlık korkusu, bir görevde başarısız olma ihtimalinden korkma durumudur. Bu korku, bireylerin yeni veya zor görevleri başlatmaktan kaçınmalarına neden olabilir.
Başarısızlık Korkusu ve Erteleme Arasındaki İlişki:
- Başarısızlık korkusu, bireylerin görevleri ertelemelerine neden olabilir. Başarısız olma ihtimalinden korkan bireyler, bu korkuyla başa çıkmak için görevleri ertelemeyi tercih ederler.
Başarısızlık Korkusunu Yenmek İçin Stratejiler:
- Başarısızlıkları Öğrenme Fırsatı Olarak Görmek: Başarısızlıkları birer öğrenme fırsatı olarak görmek, başarısızlık korkusunu azaltabilir.
- Kendine Güven İnşa Etmek: Kendine güveni artırmak, başarısızlık korkusunu yenmek için önemlidir.
- Destek Aramak: Aile, arkadaşlar veya bir mentordan destek almak, başarısızlık korkusuyla başa çıkmada yardımcı olabilir.
Motivasyon Eksikliği
Motivasyon Eksikliğinin Tanımı:
- Motivasyon eksikliği, bir göreve karşı ilgi veya istek eksikliği durumudur. Bu durum, bireylerin görevleri başlatmak veya tamamlamak istememelerine neden olabilir.
Motivasyon Eksikliği ve Erteleme Arasındaki İlişki:
- Motivasyon eksikliği, bireylerin görevleri ertelemelerine neden olabilir. Motivasyon eksikliği yaşayan bireyler, bir göreve karşı ilgi veya istek duymadıklarında bu görevi ertelemeyi tercih edebilirler.
Motivasyon Eksikliğini Yenmek İçin Stratejiler:
- Kendi Motivasyon Kaynaklarını Bulmak: Kendi motivasyon kaynaklarını bulmak ve bunları kullanmak, motivasyon eksikliğini yenmek için önemlidir.
- Hedefler Belirlemek: Net ve ulaşılabilir hedefler belirlemek, motivasyonu artırabilir.
- Kendine Ödül Vermek: Tamamlanan görevler için kendini ödüllendirmek, motivasyonu artırabilir.
Diğer Psikolojik Nedenler
Düşük Öz Güven:
- Kendine güven eksikliği, ertelemenin bir diğer önemli nedenidir. Kendine güveni düşük olan bireyler, bir görevi başaramayacaklarını veya yeterince iyi yapamayacaklarını düşündükleri için bu görevi erteleyebilirler.
Kaygı ve Stres:
- Yüksek düzeyde kaygı ve stres, ertelemeye neden olabilir. Kaygı, bir görevin zor veya başa çıkılamaz olduğu hissine yol açabilir, bu da bireyin bu görevi ertelemesine neden olur. Ayrıca, stres altındaki bireyler, stres kaynaklarından kaçınmak için ertelemeye başvurabilirler.
Zaman Yönetimi Sorunları:
- Zaman yönetimi becerilerinin eksikliği, bireylerin görevleri ertelemelerine neden olabilir. Zamanı etkili bir şekilde yönetemeyen bireyler, görevleri planlamakta ve tamamlamakta zorluk yaşayabilirler.
Erteleme davranışının arkasındaki psikolojik nedenleri anlamak, bu alışkanlığı yenmek için önemli bir adımdır. Mükemmeliyetçilik, başarısızlık korkusu, motivasyon eksikliği, düşük öz güven, kaygı ve stres gibi faktörler, erteleme davranışının temelinde yatan psikolojik nedenlerdir. Bu nedenleri anlamak ve bu nedenlerle başa çıkmak için stratejiler geliştirmek, erteleme alışkanlığını yenmek için önemlidir.
